Niniejsze podsumowanie zbiorczo opisuje najważniejsze wyroki i postanowienia dotyczące kwestii penitencjarnych wydane przez Europejski Trybunał Praw Człowieka i Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Przedstawienie głównych trendów w europejskim orzecznictwie penitencjarnym ma na celu wspieranie prawników-praktyków zajmujących się więziennictwem w kontekście badań i sporów sądowych, a także zidentyfikowanie luk w orzecznictwie europejskim umożliwiające wypracowanie nowych perspektyw prowadzenia strategicznych sporów sądowych.
EUROPEJSKI TRYBUNAŁ PRAW CZŁOWIEKA
KWIECIEŃ 2024 >> PEŁNA WERSJA DOSTĘPNA W JĘZYKU ANGIELSKIM
MEHENNI (ADDA) p. SZWAJCARII ■ Skarga nr 40516/19
Areszt prewencyjny zarządzony na podstawie opinii psychiatrycznej ujawniającej ciężkie zaburzenie psychiczne po odbyciu pierwotnie orzeczonej kary pozbawienia wolności, ale pozostający bez związku przyczynowego z pierwotnym wyrokiem skazującym: naruszenie art. 5 ust. 1 lit. a), naruszenie art. 4 ust. 2 Protokołu nr 7.
Detencja osoby niepoczytalnej w ośrodku, w którym nie można zapewnić odpowiedniego wsparcia terapeutycznego: naruszenie art. 5 § 1 (e).
MATTHEWS I JOHNSON p. RUMUNII ■ Skargi nr 19124/21 i 20085/21
LAZĂR p. RUMUNII ■ Skarga nr 20183/21
Brak dowodów wskazujących na rzeczywiste ryzyko orzeczenia kary dożywotniego pozbawienia wolności bez możliwości zwolnienia warunkowego w przypadku ekstradycji skarżących do Stanów Zjednoczonych i skazania w Stanach Zjednoczonych: skarga oczywiście bezzasadna (art. 3).
Zgodność z prawem pozbawienia wolności skarżących w celu ekstradycji i wydania: brak naruszenia art. 5 ust. 1 lit. f).
Kontrola legalności pozbawienia wolności po wydaniu decyzji o ekstradycji: skarga oczywiście bezzasadna (art. 5 ust. 4).
GRUZJA p. ROSJI (IV) ■ Skarga nr 39611/18
Wdrażane przez Rosję praktyki administracyjne wynikające z „borderyzacji” separatystycznych regionów (Abchazji i Osetii Południowej) dokonywanej w celu oderwania ich od terytorium kontrolowanego przez rząd gruziński, co skutkuje licznymi naruszeniami Konwencji.
Nieodpowiednie warunki pozbawienia wolności i złe traktowanie w trakcie pozbawienia wolności w Abchazji i Osetii Południowej, brak przeprowadzenia skutecznego dochodzenia: naruszenie art. 3.
Bezprawne zatrzymanie i pozbawienie wolności, brak podstaw do przyjęcia, że w Abchazji i Osetii Południowej istnieje zgodny z Konwencją system odzwierciedlający tradycję sądową: naruszenie art. 5 ust. 1.
Inne zarzuty: naruszenie art. 2 i art. 8, naruszenie art. 1 i 2 Protokołu nr 1 oraz art. 2 Protokołu nr 4.
KHATYPOV I INNI p. ROSJI ■ Skargi nr 47699/19 i 25 innych
Stały monitoring wizyjny w celach więziennych, obsługiwany również przez personel przeciwnej płci, w toaletach, pomieszczeniach z natryskami oraz w celach dyscyplinarnych: naruszenie art. 8.
VOLOSHIN I INNI p. ROSJI ■ Skargi nr 52019/19 i 52 innych
VANYUTA I INNI p. ROSJI ■ Skargi nr 45337/19 i 54 innych
SUNTSOV I INNI p. ROSJI ■ Skargi nr 58032/19 i 47 innych
GORBUNOV I INNI p. ROSJI ■ Skargi nr 46924/19 i 49 innych
Nieodpowiednie warunki transportu: naruszenie art. 3.
LEROY I INNI p. FRANCJI ■ Skargi nr 32439/19 i 2 inne
Środek zapobiegawczy co do zasady mający na celu poprawę poniżających warunków pozbawienia wolności po strajku w zakładzie karnym: skargi częściowo niedopuszczalne (niewyczerpanie krajowych środków odwoławczych).
Codzienne kontrole osobiste dokonywane przez zamaskowanych funkcjonariuszy Specjalnych Zespołów Ochronnych przez okres dwóch-trzech tygodni po strajku w zakładzie karnym: brak naruszenia art. 3.
Osoby osadzone zmuszone do przebywania w celach przez 24 godziny na dobę przez okres około 20 dni podczas strajku w zakładzie karnym; brak dostępu do placu ćwiczeń lub świeżego powietrza i naturalnego światła; pozbawienie kontaktu ze światem zewnętrznym (rozmowy telefoniczne, widzenia rodzinne, spotkania z adwokatami): naruszenie art. 3.
Skuteczność środka zapobiegawczego wdrożonego w celu poprawy złych warunków pozbawienia wolności podczas strajku w zakładzie karnym: brak naruszenia art. 13.
GYENGE I INNI P. WĘGROM ■ Skargi nr 62122/19 i 19 innych
Kary dożywotniego pozbawienia wolności z możliwością zwolnienia warunkowego wyłącznie po upływie długiego okresu odbywania kary (od 26 lat i pięciu miesięcy do 48 lat i jednego miesiąca): naruszenie art. 3.
MAJ 2024 >> PEŁNA WERSJA DOSTĘPNA W JĘZYKU ANGIELSKIM
MAISAIA p. GRUZJI ■ Skarga nr 75969/14
Złe traktowanie w ramach praktyki masowego i systematycznego znęcania się nad osobami osadzonymi; brak przeprowadzenia skutecznego dochodzenia: naruszenie art. 3 (w części proceduralnej i materialnej).
CRĂCIUN I INNI p. RUMUNII ■ Skargi nr 512/21 i 4 inne
Odmowa wydania zgody na uczestniczenie osób osadzonych w pogrzebach członków najbliższej rodziny: naruszenie art. 8.
MAFALANI p. CHORWACJI ■ Skarga nr 3646/17
Umieszczenie osadzonego we względnej izolacji przez okres 11 miesięcy (w celi jednoosobowej, bez prawa do porozumiewania się z innymi osadzonymi lub dostępu do telewizji lub mediów drukowanych, ale z możliwością codziennych godzinnych spacerów na zewnątrz i odbywania widzeń z rodziną i adwokatami): skarga oczywiście bezzasadna (art. 3).
Niezgodna z prawem kontrola korespondencji skarżącego z adwokatem: naruszenie art. 8.
CZERWIEC 2024 >> PEŁNA WERSJA DOSTĘPNA W JĘZYKU ANGIELSKIM
WICK p. NIEMCOM ■ Skarga nr 22321/19
Niezbadanie zasadności sprzeciwów osadzonego wobec wielokrotnego przenoszenia pomiędzy zakładami karnymi, o których informowany były z niewielkim wyprzedzeniem, oraz przeciwko jego osadzeniu w celi izolacyjnej i zastosowania monitoringu wizyjnego: naruszenie art. 6 ust. 1 (w części cywilnej).
MAĻINOVSKIS p. ŁOTWIE ■ Skarga nr 46084/19
Nieskuteczne dochodzenie w sprawie wysuwanych przez osadzonego zarzutów dotyczących przemocy stosowanej wobec niego przez funkcjonariuszy służby więziennej: naruszenie art. 3 (w części proceduralnej).
YANOV I INNI p. ROSJI ■ Skargi nr 35773/18 i 8 innych
KIRILLOV I INNI p. ROSJI ■ Skargi nr 11439/21 i 23 inne
Nieodpowiednie leczenie osób osadzonych z poważnymi schorzeniami (braki w uzębieniu, zapalenie żołądka, amputowana stopa, dystrofia i odwarstwienie siatkówki w obu oczach, HIV, zapalenie wątroby, przepuklina, gruźlica, zapalenie kości szczęki, choroby układu moczowo-płciowego itp.): naruszenie art. 3.
Brak skutecznego środka odwoławczego: naruszenie art. 13.
ŞAMASAS I INNI p. TURCJI ■ Skargi nr 20371/19 i 10 innych
Przesyłanie korespondencji osób osadzonych na krajowy serwer podlegający nieopublikowanemu regulaminowi wewnętrznemu, z którego treścią osobny osadzone nie mogły się zapoznać: naruszenie art. 8.
NIȚU p. REPUBLICE MOŁDAWII ■ Skarga nr 11272/16
Niewystarczająca opieka medyczna nad osadzonym cierpiącym na zaburzenia zdrowia psychicznego zaostrzające jego stan; wielokrotne użycie siły i środków dyscyplinarnych w odpowiedzi na jego regularne próby samookaleczenia i inne akty agresji; brak kompleksowej strategii opieki medycznej: naruszenie art. 3.
TACZMAN I INNI p. WĘGROM ■ Skargi nr 30127/20 i 20 innych
HORVÁTH I INNI p. WĘGROM ■ Skargi nr 33640/20 i 24 inne
Kary dożywotniego pozbawienia wolności z możliwością zwolnienia warunkowego wyłącznie po upływie długiego okresu odbywania kary (od 25 lat i 6 miesięcy do 42 lat i 11 miesięcy): naruszenie art. 3.
TEMPORALE p. WŁOCHOM ■ Skarga nr 38129/15
Dalsze pozbawianie wolności osadzonego ze stopniem niepełnosprawności wynoszącym 100% (przewlekła psychoza urojeniowa i liczne schorzenia somatyczne): brak naruszenia art. 3.
Nieprzedłożenie przez rząd ekspertyzy prawnej w terminie wyznaczonym przez Trybunał, ale przed wydaniem przez Trybunał orzeczenia w sprawie dopuszczalności i zasadności skargi: brak naruszenia art. 38.
NAMAZLI p. AZERBEJDŻANOWI ■ Skarga nr 8826/20
Kontrola dokumentów adwokata osoby osadzonej przed i po spotkaniu z klientem przez personel więzienny w przypadku braku podejrzenia popełnienia czynu zabronionego; brak odpowiednich gwarancji ochrony poufność komunikacji adwokata z klientem przed nadużyciem lub arbitralnością: naruszenie art. 8.
BECHI prieš RUMUNII ■ Skarga nr 45709/20
Złe warunki pozbawienia wolności rekompensowane przez otwarty i półotwarty system odbywania kary oraz wystarczającą przestrzeń osobistą: brak naruszenia art. 3.
Odseparowanie osadzonego zakażonego wirusem HIV w oddzielnym sektorze bez kontaktu z więźniami niezakażonymi wirusem HIV i z ograniczonymi możliwościami angażowania się w pracę lub inne aktywności: brak naruszenia art. 3 w związku z art. 14.
Przeniesienie osadzonego do zakładów karnych położonych w odległości od 500 km do 800 km od miejsca zamieszkania jego rodziny: skarga oczywiście bezzasadna (art. 8).
UKRAINA p. ROSJI (KRYM) ■ Skargi nr 20958/14 i 38334/18
Praktyki administracyjne stosowane przez Rosję na okupowanym Krymie, skutkujące wielokrotnymi naruszeniami Konwencji.
Wymuszone zaginięcia i brak skutecznego dochodzenia: naruszenie art. 2.
Złe traktowanie i brak dochodzenia; nieodpowiednie warunki pozbawienia wolności: naruszenie art. 3.
Przenoszenie więźniów z Krymu do Rosji: naruszenie art. 8.
Zatrzymanie bez powiadomienia i w odosobnieniu: naruszenie art. 5.
Bezprawne pozbawienie wolności, ściganie i skazanie: naruszenie art. 5 i art. 7, naruszenie art. 10 i art. 11.
Inne aspekty wyroku ujawniają naruszenie art. 6, art. 8, art. 9, art. 14, art. 18, art. 1 i 2 Protokołu nr 1, art. 2 Protokołu nr 4.
Rozszerzenie stosowania prawa rosyjskiego na obszar Krymu od 2014 r. z naruszeniem Konwencji interpretowanej w świetle międzynarodowego prawa humanitarnego i z pozbawieniem kwestionowanych środków podstawy prawnej.
Brak odpowiedzi pozwanego Rządu na pisma Trybunału lub konkretne wnioski o udostępnienie dokumentów, materiałów dowodowych lub dodatkowych uwag i brak uczestnictwa w rozprawie: naruszenie art. 38.
Artykuł 46: pozwane państwo musi podjąć wszelkie środki w celu zapewnienia, tak szybko jak to możliwe, bezpiecznego powrotu wskazanych osób osadzonych przeniesionych z Krymu do zakładów karnych znajdujących się na terytorium Federacji Rosyjskiej.
RYBAKIN I INNI p. ROSJI ■ Skargi 83322/17 i 2 inne
Nieodpowiednie warunki transportu (przeludnienie, brak świeżego powietrza, brak lub niewystarczająca ilość naturalnego światła, brak lub niewystarczająca ilość żywności, brak lub ograniczony dostęp do toalety itp.): naruszenie art. 3.
We współpracy z
Projekt finansowany przez Unię Europejską i Fundusz im. Roberta Carra. Wyrażone w nim poglądy i opinie stanowią jednak wyłącznie poglądy i opinie autorów i nie muszą prezentować oficjalnego stanowiska Unii Europejskiej lub Funduszu im. Roberta Carra. Unia Europejska i Fundusz im. Roberta Carra nie ponoszą za nie odpowiedzialności.
